Sevk İrsaliyesi Nedir ve Nasıl Düzenlenir?
11.09.2024Sevk irsaliyesi, malın taşınması veya teslim edilmesi sırasında düzenlenen bir belgedir. Malın göndericiden alıcıya taşındığını ve teslim alındığını kanıtlar. Söz konusu belgenin niteliği ve özellikleri şirketler ve girişimler açısından önemlidir.
Sevk İrsaliyesi Nedir?
Sevk irsaliyesi, ticari işletmeler arasında yapılan mal transferlerini düzenlemek ve kayıtlarını tutmak amacıyla kullanılan resmi bir belgedir. Göndericiden alıcıya taşınan eşyanın niteliği, değeri, miktarı, gönderici ve alıcı bilgileri başta olmak üzere önemli detayları içerir. Sevkiyatın doğru ve eksiksiz bir şekilde gerçekleştiğini doğrulayan bir belge işlevi görür. Söz konusu belge, muhasebe ve vergi açısından da önemlidir çünkü kayıtların doğru ve güvenilir bir şekilde tutulmasına yardımcı olur.
Sevk irsaliyesini hatasız bir şekilde düzenlemek için belirli adımları takip etmek gerekir. Bunun için söz konusu işlemle ilgili bilgiler toplanır. Bunlar arasında taşıma cinsi, gönderici bilgileri önemlidir. Sevk irsaliyesi genellikle standart bir formatta ya da şablonda düzenlenir. Sevk irsaliyesi düzenleme işlemi şablonlar, ticari yazılımlar ya da ofis programları ile gerçekleştirilebilir. Hazırlanan belgede tüm bilgilerin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olunmalıdır. Özellikle vergi kimlik numaraları başta olmak üzere önemli bilgilerin doğruluğu kontrol edilmelidir.
Söz konusu belge, düzenleyen tarafından imzalanır ve gerekiyorsa üzerine şirket kaşesi basılır. Bu imza, belgenin geçerliliğini ve doğruluğunu teyit ettiği için son derece önemlidir. İmzalı olmayan bir belge malın karşı tarafa ulaştırılmadığını gösterir. Düzenlenen sevk irsaliyesi, genellikle mal ile alıcıya gönderilir. İleride gerekli olabileceği için belgenin kopyaları hem gönderici hem de alıcı tarafından saklanmalıdır.
Kurumsal masraf yönetim platformu Bizigo, şirketlerin mevcut muhasebe ve ERP yazılımlarına entegre olarak tüm harcama ve gider süreçlerinin çok daha pratik bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur. Bizigo ile masraf yönetiminin faydaları arasında ilk sırada tüm sürecin tamamen dijital olarak, tek platformdan yönetilebiliyor olması gösterilebilir.
Sevk İrsaliyesi Düzenlemek Zorunlu mu?
Türkiye'de ticaret yapan işletmeler için sevk irsaliyesi düzenlemek yasal bir zorunluluktur. Ticaret Kanunu'na göre, malın karşı tarafa ulaştırılması esnasında bu belgenin mutlaka hazırlanması gerekir. Söz konusu belge, malın nakli ile ilgili bilgilerin yanı sıra nerede ve nasıl karşı adrese ulaştırıldığını da gösterir. Vergi mükellefleri arasında mal teslimini ve alımını belgeleme hususunda son derece önemli bir rol oynar. İşletmeler ticari işlemlerinde sevk irsaliyesi düzenlemekle yükümlüdür.
Sevk İrsaliyesi ile Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?
Sevk irsaliyesi ile fatura arasındaki farkları; amaç, içerik ve hukuki işlem bakımından özetlemek mümkündür. Finans uzmanları için Bizigo ile bu farkları bilmeseniz de düzenlemeler yapmanız mümkündür. Bununla beraber söz konusu farklar detaylı olarak şu şekildedir:
Amaç: Sevk irsaliyesi; malın taşınması ya da karşı tarafa Teslim edilmesi sırasında düzenlenir. Gönderici tarafından alıcıya malın ne zaman ve nerede teslim edildiğini kanıtlamak amacıyla kullanılır. Fatura ise mal ya da hizmet satış işlemlerini belgelemek için düzenlenir. Alıcının mala ya da hizmete ne kadar ödediğini ve satıcının sevk işlemi ile ilgili vergi ödeme yükümlüğünün bulunup bulunmadığını gösterir. Vergi idaresi tarafından vergiye tabi işlemleri kontrol etmek için kullanılır.
İçerik: Sevk irsaliyesi; malın miktarı, cinsi, teslim alınan yer ve tarih başta olmak üzere çeşitli bilgileri içerir. Vergi mükellefleri arasında mal teslimini ve alımını belgelemek için kullanılır. Satışın tarafları, malın ya da hizmetin miktarı, cinsi, birim fiyatı, toplam bedel, vergi oranları ve tutarları başta olmak üzere detaylı bilgileri içerir.
Hukuki işlev: Sevk irsaliyesi, malın taşınması sırasında referans teşkil eder ancak fatura yerine geçmez. Fatura, ticari işlemin belgesi olarak kullanılır ve ödeme sürecini düzenler.
Her iki belge de ticari işlemlerde önemli roller üstlenir ancak farklı amaçlara hizmet eder. Sevk irsaliyesi; malın teslim edildiğini kanıtlarken, fatura alıcının ödeme ve vergi yükümlülüklerini gösterir.
Bu belgelerin işlevleri hakkında bilgi sahibi olmak, özellikle KOBİ ve girişimciler için zor olabilir. Kullanıcı dostu arayüzü ile Bizigo, tüm muhasebe süreçlerinin pratik bir şekilde yönetilmesine katkıda bulunur. Girişimciler için Bizigo, muhasebe süreçlerinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlayan önemli bir yardımcıdır.
İrsaliyeli Fatura, Fatura Yerine Geçer mi?
İrsaliyeli fatura, belirli koşullar altında fatura yerine geçebilir. Söz konusu belge sevk irsaliyesi ile ürünün satışını gösteren faturanın bir arada bulunan halidir. Hem sevk irsaliyesi hem de fatura özelliklerini taşıyan bir belgedir. Genellikle malın taşınması ya da teslim edilmesi sırasında düzenlenir. Söz konusu belge, hem malın sevk edildiğine dair kanıt niteliğindedir hem de satış işlemini gösterir.
İrsaliyeli fatura, vergi mevzuatına göre belirli şartları yerine getirdiği sürece fatura yerine geçer. Bu şartlar genellikle aşağıdaki unsurları içerir:
Belge Türü: İrsaliyeli fatura, belirli bir formatta ve içerikte düzenlenmelidir. Hem sevk irsaliyesi hem de fatura bilgilerini içermelidir.
Fatura Düzenleme Zorunluluğu: Aynı işlem için ayrı bir fatura düzenleme zorunluluğu yok ise söz konusu belge fatura yerine geçebilir.
Vergi Kanunu Şartları: Vergi Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre irsaliyeli faturanın geçerliliği ve kullanımı belirtilmiş olmalıdır.
Yetkili Makamların Onayı: Söz konusu belgenin fatura yerine geçme durumu, vergi idaresi ya da ilgili yetkili makamlar tarafından belirlenen şartlara bağlı olabilir.
İrsaliyeli faturanın geçerli olduğu durumlarda, alıcıya sunulan belge, hem malın gereken adrese ulaştırıldığını kanıtlar hem de alıcıya vergi ödeme yükümlülüğü doğurabilir. İşletmelerin vergi mevzuatı ve ticari uygulamaları konusunda dikkatli olmaları ve belgeleri doğru şekilde düzenlemeleri masraf yönetimi açısından son derece önemlidir.
Sevk İrsaliyesinde Hangi Bilgilerin Yer Alması Gerekiyor?
Sevk irsaliyesi malın karşı tarafa ulaştığını göstermek için düzenlenen ve bu işlemi belgeleyen bir ticari belge olduğundan belirli bir usule göre hazırlanır. Bu usule uyulduğunda sürecin eksiksiz ve hatasız bir şekilde yürütülmesi mümkün hâle gelir. Söz konusu belge düzenlenirken üzerinde aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekir:
Gönderici bilgileri: Gönderici firmanın ya da kişinin adı, varsa unvanı, adresi ve vergi hesap numarası.
Alıcı bilgileri: Alıcı firmanın ya da kişinin adı, varsa unvanı, adresi ve vergi hesap numarası.
Malın bilgileri: Malın cinsi (ne tür mal olduğu), miktarı (kaç adet ya da kaç kilogram gibi), varsa özel özellikleri (örneğin markası ya da modeli).
Taşıma bilgileri: Malın nasıl taşınacağı ve kullanılacak olan aracın plaka numarası.
Teslim alınan yer ve tarih: Malın alıcı tarafından teslim alındığı yerin adresi ve teslim tarihi.
İrsaliye numarası ve tarih: İrsaliyenin düzenlendiği tarih ve belge numarası.
Düzenleyenin bilgileri: İrsaliyenin düzenlendiği firma ya da kişinin adı, unvanı, imza ve kaşesi.
Söz konusu bilgiler, sevk irsaliyesinin doğru ve eksiksiz olarak düzenlenmesini sağlar ve ticari işlemlerde malın teslim edildiğine dair yasal kanıt oluşturur. Sevk irsaliyesinin hazırlanma süreci ve kullanımı, ilgili ülkenin ticari mevzuatına ve vergi düzenlemelerine uygun olarak yapılmalıdır. Bu belge, belirli bilgileri içermeli ve her iki tarafça imzalanarak onaylanmalıdır. Ayrıca ticari işlemlerde doğru bir şekilde kullanılmazsa vergi idaresi tarafından cezai yaptırımlar uygulanabilir. İşletmelerin sevk irsaliyesi düzenleme sürecini dikkatle yönetmeleri önemlidir. Büyük şirketler için Bizigo, muhasebe sistemlerine kolayca entegre olarak tüm bu süreçlere destek olur.
