Anonim Şirket Nedir? Özellikleri Nelerdir?
02.07.2024Anonim şirket, sermayesi belirli olan ve paylara bölünen, borçlarından sadece kendi mal varlığıyla sorumlu bulunan şirket türüdür. Bu tür bir şirkette pay sahiplerinin sorumluluğu sınırlıdır. Halka açık şirketler ile büyük ölçekli işletmelerde genellikle bu tür bir şirket türü tercih edilir.
Anonim şirketlerde; yönetim kurulu, genel kurul başta olmak üzere hiyerarşik bir yönetim sistemi mevcuttur. Çeşitli denetim mekanizmaları bulunmakta olup sistem şeffaflık ilkesi üzerine kuruludur. Bu tür bir şirketin kurulabilmesi için çeşitli şartların yerine getirilmesi gerekir. Peki ama anonim şirket nedir, özellikleri nelerdir?
Anonim Şirket Nedir?
Anonim şirket, sermayesinin belirli paylara bölündüğü, pay sahiplerinin sorumluluklarının sınırlı olduğu ve sadece kendi mal varlığıyla sorumlu olan şirkettir. Şirketin pay sahipleri, sorumluluk noktasında oldukça sınırlı yetkilere sahiptir. Aynı zamanda yatırdıkları para değeri kadar şirketin borçlarından sorumludur.
Bu tür şirketlerin kurulabilmesi için diğer şirketlerde de olduğu gibi birtakım koşulların karşılanmış olması gerekir. En az bir kurucu bulunması, belirli bir sermayeye sahip olunması kurulum şartları arasında yer alır.
Anonim Şirketin Özellikleri Nelerdir?
Genellikle büyük işletmeleri kapsayan anonim şirket, çeşitli özelliklere sahiptir. Bu tür şirketlerin diğerlerinden ayrılmasını da sağlayan özellikler genel hatlarıyla şu şekildedir:
Pay sahiplerince alınmış sermaye paylarını esas alır.
Pay sahiplerinin sorumlulukları oldukça kısıtlıdır. Çoğunlukla yatırdıkları sermaye oranında bir sorumluluğa sahiptirler. Dolayısıyla şirketin herhangi bir borcu olduğunda pay sahiplerinin kişisel mal varlıkları üzerinden bir işlem yapılmaz.
Çeşitli denetim mekanizmaları mevcuttur. Bunun temel nedeni, yatırımcı koruması ve faaliyetlerin şeffaf bir şekilde ilerletilmesinin gerekliliğidir.
Yönetim kurulu, genel kurul olmak üzere hiyerarşi bulunur.
Şirketle ilgili önemli kararların alınabilmesi için genel kurul devreye girebilir. Bu tür durumlarda pay sahiplerini bir araya getiren genel kurul, aynı zamanda şirket politikalarının belirlenebilmesini de sağlar.
Anonim şirketlerde şirket hisselerinin halka açılması da söz konusu olabilir. Halka açılma, hisse senetlerinin geniş bir yatırımcı kitlesine sunulmasıdır. Ayrıca şirketlerin kurulabilmesi için en az bir ortak bulunması gerekir.
Anonim Şirket Nasıl Kurulur?
Diğer şirketlerde olduğu gibi anonim şirket için de çeşitli yasal süreçler ön plana çıkar. Ayrıca şirketin kurulabilmesi adına birtakım şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Dolayısıyla süreç hakkında daha fazla bilgi edinmek, şirket kurulum adımlarının çok daha pratik bir şekilde tamamlanması anlamına gelebilir.
Anonim şirketin kurulabilmesi için ana hatlarıyla şu adımların sırasıyla yerine getirilmiş olması gerekir:
Şirketin hangi sektörde yer alacağı ve hangi tür faaliyetlerde bulunacağı belirlenmelidir.
Şirket ismi tercih edilmeli ve isim tescili yapılmalıdır.
Sermaye belirlenmelidir.
Kurucu ortaklar belirlenmeli ve aralarında anlaşma gerçekleştirilmelidir.
Şirketin, ilgili ticaret odasına kaydı yaptırılmalıdır.
İlgili vergi dairesinde mükellefiyet açtırılmalıdır.
İlgili izinler ve ruhsatlar alınmalıdır.
Kurumsal kimlik oluşturulmalı, şirketin web sitesi açılmalıdır.
Bu tür adımların her biri, şirketin kurulabilmesi adına önemlidir. Bununla birlikte şirket kurulumu noktasında, çeşitli belgelerin ilgili kurumlardan temin edilmesi gerekir. Bu belgeler ise şu şekilde sıralanabilir:
İmza sirküleri,
Kuruluş başvuru formu,
Şirket sözleşmeleri,
İlgili izin ve ruhsatlar,
Ticaret Sicili Gazetesi ilanı,
Vergi mükellefiyeti başvurusu.
Gerekli belgelerin eksiksiz bir şekilde temin edilmesi gerekmekte olup belgelerde hata veya eksik bulunması, süreç içinde çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Şirket kurulumu sonrasında masraf yönetimi başta olmak üzere pek çok konuda uzman desteği alınması gerekebilir. Büyük şirketler için Bizigo, uçtan uca kurumsal seyahat ve masraf yönetimi platformu olarak inovatif çözümleri işletmelerle buluşturur. Bizigo’nun sunduğu hizmetler, şirket kurulumu sonrasında faaliyetlerin çok daha verimli bir şekilde ilerlemesini sağlayabilir.
Anonim Şirket Kurarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her şirket kurulumunda çeşitli hususlara dikkat edilmesi gerekir. Bu durum anonim şirket kurulumunda da geçerlidir. Öncelikle bir ön çalışma yapılmalıdır. Başarılı bir şirket için sürecin önceden planlanmış olması oldukça önemlidir. Özellikle şirketin yer alacağı sektör ve unvanı gibi konular, aynı zamanda pazarlamaya dair geliştirilecek stratejiler; şirketin ilerleyen süreçte çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır.
Şirketin mali durumunun takip edilebilmesi için iyi bir muhasebe sistemi kurulmalıdır. Finansal süreçlerin doğru takip edilmesi, şirketin özellikle ilerleyen dönemlerde gerçekleştireceği yatırımlar açısından kritik önemdedir. Bunların yanı sıra kurulum sonrasında çalışanların iş seyahatlerinin de planlanabilmesi için uzman desteği talep edilmelidir. Bizigo seyahat yönetimi hizmetleri, iş seyahatlerinde tüm seyahat adımlarının tek platformdan takip edilmesini ve seyahatin güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Bizigo’nun sunduğu uzman desteği, şirket faaliyetlerine olumlu katkı sunar.
Anonim Şirketlerin Vergisel Durumu Nedir?
Anonim şirketlerin kurumsal vergi ile mükellef oldukları bilinir. Beyanname verme işlemleri elektronik ortamda gerçekleştirilir. 3 ayda bir şirketlerden Kurum Geçici Vergisi talep edilir. Geçici vergi, bir tür peşin vergi olarak bilinir. Bunun yanı sıra her ay Katma Değer Vergisi beyannamesinin verilmesi yasal bir zorunluluktur. Kurumlar Vergisi oranı vergi matrahının %20’si olacak şekilde belirlenmiştir.
Şirketler, her ay olacak şekilde damga vergisi beyannamesi vermek zorundadır. Verilen beyannamelerde maktu damga vergisinin ödenmesi gerekir. Öte yandan bu tür şirketlerin kâr payı dağıtmaları durumunda dağıttıkları kâr payından %15 olacak şekilde Gelir Vergisi stopajının kesildiği bilinir.
Anonim Şirket Kurma Masrafları Nelerdir?
Anonim şirket kurulumunda çeşitli gider kalemleri ön plana çıkar. Şirketin kurulumunda ön plana çıkan masraflar ana hatlarıyla şu şekildedir:
Asgari sermaye,
Ticaret Odası kayıt ücreti,
Noter ücreti,
Vergi dairesi harcı,
Mersis kaydı ücreti,
Kira damga vergisi masrafı,
Sermaye blokajı masrafı.
Bu masrafların her biri, sermaye miktarı ve ortak sayısına göre farklılaşabilir. Dolayısıyla toplam masraf ile ilgili net bir tutar elde etmek mümkün olmayabilir. Fakat şirket kurulduktan sonra tüm harcamaların yönetilebilmesi için masraf yönetimi hizmeti alınabilir. Bizigo masraf uygulaması, şirketlerin tüm masraf ve giderlerini tek bir merkezden yürütmesine olanak tanır. Özellikle manuel ilerleyen sürecin dijitalleşmesini sağlayan Bizigo, masraf kalemlerinin tek bir platform aracılığıyla kontrol edilmesini sağlar.
Anonim Şirket Kaç Ortakla Kurulabilir?
Anonim şirket en az bir kişi ile kurulabilmekte olup ortak sayısı 500’ü geçmesi durumunda şirket, Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatına tabi olmak durumundadır. Dolayısıyla SPK mevzuatı sınır olarak kabul edilirse şirket maksimum 500 ortakla kurulur.
Limited Şirket ile Anonim Şirket Arasındaki Farklar Nelerdir?
Anonim şirket ve limited şirket arasında çeşitli farklılıklar mevcuttur. Bu farklılıklar şu şekildedir:
Kuruluş için gerekli olan sermaye birbirinden farklıdır. Limited şirket için daha az sermaye yeterli olur.
Limited şirketlerde ortak sayısı sınırlıdır.
Limited şirketlerde payların halka arz edilmesi mümkün değildir. Anonim şirket yapılanmasında ise halka arz olanaklıdır.
Limited şirkette yönetim hiyerarşisi çok daha sınırlıdır. Genel kurul ve müdürlerden meydana gelen bir yapılanma ön plana çıkar. Anonim şirkette ise hiyerarşi çok daha nettir. Genel kurul, yönetim kurulu ve bağımsız denetçiler mevcuttur.
Bu tür hususların her biri, her iki şirket türü için temel farklılıklar arasında yer alır. Kurulan şirketlerin faaliyetlerine çok daha efektif bir şekilde devam edebilmesi için çeşitli konularda uzman desteği alınması gerekebilir. Bizigo, şirketlerde iş seyahati ve masraf kontrolünün yenilikçi bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Bunun yanı sıra KOBİ'ler için Bizigo birbirinden özel hizmetleri bir arada sunar.
